alanin aminotransferaz ne demek?

Alanin aminotransferaz (ALT), karaciğer hücrelerinde bulunan bir enzimdir. Kanınızdaki ALT seviyelerini ölçmek, karaciğerinizin sağlığını değerlendirmek için kullanılan önemli bir kan testidir. İşte ALT hakkında daha detaylı bilgiler:

Fonksiyonu:

ALT, amino asitlerin metabolizmasında hayati bir rol oynar. Özellikle, alanin adlı bir amino asidin pirüvik aside dönüşümünü katalize eder. Bu reaksiyon, karbonhidrat metabolizmasında ve enerji üretiminde önemlidir. Bu dönüşüm, esas olarak karaciğerde gerçekleşir, ancak küçük miktarlarda kalp, böbrek, kas ve beyinde de bulunur.

Kan Testi ve Normal Değerler:

Kanınızdaki ALT seviyeleri, karaciğer fonksiyon testleri (KFT) adı verilen bir panelin parçası olarak ölçülür. Normal ALT seviyeleri yaşa, cinsiyete ve laboratuvara göre değişir, ancak genellikle 7-56 IU/L (Uluslararası Ünite/litre) arasındadır. Yüksek ALT seviyeleri, karaciğerin hasar gördüğüne veya iltihaplandığına işaret edebilir.

Yüksek ALT Seviyelerinin Nedenleri:

Yüksek ALT seviyeleri (ALT yükselmesi), çeşitli karaciğer hastalıklarını ve durumlarını gösterebilir, bunlar arasında:

  • Alkolik ve alkolsüz karaciğer hastalığı: Alkol tüketimi veya diyetle ilgili faktörler nedeniyle oluşan karaciğer iltihabı ve hasarı.
  • Hepatit (A, B, C, D ve E): Viral hepatit enfeksiyonları, karaciğere önemli zararlar verebilir.
  • Otokormun karaciğer hastalığı: Bağışıklık sisteminin karaciğer hücrelerine saldırması.
  • Kolestaz: Safra akışının tıkanması.
  • Karaciğer kanseri: Karaciğer hücrelerindeki kanserler.
  • İlaçlar: Bazı ilaçlar karaciğer hasarına neden olabilir.
  • Kalp krizi: Kalp kası hasarı da ALT seviyelerinin yükselmesine yol açabilir.
  • Kas hastalıkları: ALT, kaslarda da bulunduğundan kas hastalıkları ALT seviyelerini yükseltebilir.

Yüksek ALT Seviyelerinin Teşhisi:

Yüksek ALT seviyelerinin sebebini belirlemek için, doktorunuz aşağıdaki testleri isteyebilir:

  • Diğer karaciğer fonksiyon testleri: AST (aspartat aminotransferaz), ALP (alkalin fosfataz), bilirubin gibi diğer enzim seviyelerinin ölçümü.
  • Viral hepatit testleri: Hepatit A, B ve C enfeksiyonlarını kontrol etmek için.
  • Karaciğer biyopsisi: Karaciğer dokusunun incelenmesi, daha kesin bir tanı koymaya yardımcı olur.
  • Ultrason, BT veya MR: Karaciğerin görüntülerini elde etmek ve anormallikleri tespit etmek.

Önemli Not: Yüksek ALT seviyesi, karaciğer problemlerinin tek başına bir göstergesi değildir. Diğer semptomlar ve testlerle birlikte değerlendirilmelidir. Yüksek ALT seviyesi tespit edilirse, kesin tanı ve tedavi için bir doktora danışmak çok önemlidir.